یکی از سوالات رایج میان والدین این است که “آیا می‌توان به نوزادان زیر 6 ماهگی آب داد یا نه؟” بسیاری از سازمان‌های معتبر پزشکی مانند سازمان جهانی بهداشت (WHO) و آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP) به‌طور قاطع توصیه می‌کنند که نوزادان زیر ۶ ماه فقط باید شیر مادر یا شیر خشک دریافت کنند. در این مقاله از مرکز خدمات درمانی و پرستاری رایبد به بررسی دلایل علمی این توصیه و مضرات آب دادن به نوزادان می‌پردازیم.

مضرات آب دادن به نوزادان زیر ۶ ماه

آب دادن به نوزادانی که هنوز به 6 ماهگی نرسیده اند می تواند سلامتی آنها را با مشکل مواجه نماید. البته پس از 6 ماهگی و تا یک سالگی نیز شیر مادر و شیر خشک می تواند نیاز کودک به آب را تامین نماید. اما چرا پزشکان تاکید می کنند که نباید به نوزادان آب بدهید:

نیاز بدن نوزاد با شیر برطرف می‌شود:

• شیر مادر یا شیر خشک حاوی ۸۷-۸۸٪ آب است.
• همین مقدار برای تأمین نیاز بدن نوزاد حتی در آب‌وهوای گرم کافی است.
• دادن آب به نوزاد باعث می‌شود شکم او پر شود و از خوردن شیر کافی خودداری نماید.

 خطر هیپوناترمی (کم‌ سدیمی خون)

نوزادان کلیه‌های نابالغی دارند که توانایی دفع مقدار زیاد آب را ندارند. بنابراین مصرف آب می‌تواند باعث کاهش سدیم خون شود که به آن “هیپوناترمی” گفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به علائم خطرناکی مثل:

• بی‌حالی
• استفراغ
• کاهش هوشیاری
• تشنج
• در موارد شدید حتی مرگ

 کاهش وزن و سوءتغذیه

• مصرف آب در نوزاد باعث پر شدن معده کوچک او می‌شود.
• در نتیجه نوزاد کمتر شیر می‌خورد و مواد مغذی کمتری دریافت می‌کند.
• این می‌تواند منجر به کاهش وزن، کندی رشد، و ضعف سیستم ایمنی شود.

 افزایش خطر عفونت‌های گوارشی

• آب ممکن است آلوده به میکروارگانیسم‌ها یا مواد شیمیایی (مثل نیترات) باشد.
• در نوزادان زیر ۶ ماه که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، این آلودگی می‌تواند باعث اسهال، استفراغ و عفونت‌های جدی شود.
• حتی آب جوشانده شده هم ممکن است عاری از مواد مغذی و مناسب نباشد.

 اختلال در تعادل الکترولیتی

• مصرف آب زیاد می‌تواند تعادل نمک‌ها (الکترولیت‌ها) در بدن نوزاد را مختل کند.
• این موضوع بر عملکرد قلب، مغز و سایر ارگان‌های حیاتی اثر می‌گذارد.

چه زمانی می‌توان به نوزاد آب داد؟

مضرات آب دادن به نوزادان چیست؟ طبق توصیه‌های پزشکی قبل از ۶ ماهگی فقط شیر مادر یا شیر خشک مجاز است. بعد از ۶ ماهگی وقتی تغذیه کمکی آغاز می‌شود، می‌توان مقدار کمی آب سالم و جوشیده شده سرد شده به نوزاد داد، اما همچنان شیر مادر باید منبع اصلی تغذیه باشد. تا یک سالگی نیازی به مصرف زیاد آب نیست و باید با دقت و به مقدار کم مصرف شود. اما چه نوع آبی برای نوزاد بدهیم؟

برای نوزادانی که 6 ماه از زندگیشان می‌گذرد بهتر است از آب لوله‌کشی و تصفیه شده استفاده کنید البته قبل از مصرف حتما آب را بجوشانید تا ویروس‌ها، باکتری ها و آلودگی های احتمالی از بین بروند. این نوع آب می تواند کودک شما را از ابتلا به بیماری مصون نگه دارد. فراموش نکنید که آب معدنی سالم تر و ایمن تر از آب لوله کشی نیست. در ترکیبات آن موادی مانند سدبم و کلسیم وجود دارد که می تواند کلیه نوزاد را تحت فشار قرار دهد. بنابراین قبل از مصرف آن را بجوشانید.

سوالات رایج والدین

1. اگر نوزاد در هوای گرم تشنه شود، چه کنیم؟شیر مادر یا شیر خشک کافی است. دفعات شیردهی را بیشتر کنید.
2. آیا دادن آب به کاهش زردی نوزاد کمک می‌کند؟ خیر! هیچ مدرک علمی این ادعا را تأیید نمی‌کند. فقط تغذیه مکرر با شیر مادر مؤثر است.
3. اگر نوزاد یبوست دارد، آیا آب کمک می‌کند؟برای نوزاد زیر ۶ ماه، حتی در یبوست، تغذیه با شیر بهترین درمان است. آب می‌تواند مضر باشد.

سخن آخر

دادن آب به نوزاد زیر ۶ ماه نه تنها غیرضروری است، بلکه می‌تواند خطرات جدی و گاه مرگ‌آور برای سلامتی او به همراه داشته باشد. شیر مادر یا شیر خشک، تمام نیازهای غذایی و آبی نوزاد را تأمین می‌کند. والدین باید از هرگونه مصرف زودهنگام آب پرهیز کنند زیرا مضرات آب دادن به نوزادان در این دوره بسیار زیاد است. در صورت داشتن نگرانی در مورد تغذیه یا هیدراتاسیون نوزاد، با پزشک مشورت نمایند.