بیماری‌های زوال مغزی مانند آلزایمر، دمانس لویی‌بادی یا دمانس عروقی نه‌تنها بر حافظه و شناخت فرد تأثیر می‌گذارند، بلکه به‌تدریج توانایی‌های حرکتی، ارتباطی و خود مراقبتی را نیز کاهش می‌دهند. در چنین شرایطی برای مراقبت حرفه‌ای و تخصصی از بیمار، نیازمند پرستارانی هستید که علاوه ‌بر دانش بالینی دارای صبر، مهارت ارتباطی و تجربه در برخورد با این افراد باشند. در صورت نیاز به پرستاران متخصص و دلسوز برای درمان محدودیت حرکت و مراقبت از پوست در بیماران زوال مغزی می‌توانید از مرکز خدمات درمانی و پرستاری در منزل رایبد کمک بگیرید. برای ثبت درخواست به صورت آنلاین به آدرس سایت www://raybod.care مراجعه کنید و یا با شماره تلفن های 02146291209 – 02122042881  یا 09910611272 تماس بگیرید.

محدودیت حرکت و مراقبت از پوست در بیماران زوال مغزی

در بیماری‌های زوال مغزی مانند آلزایمر، دمانس فرونتوتمپورال یا دمانس عروقی، بیماران معمولاً با مشکلات جسمی و حرکتی و همچنین کاهش درک و تشخیص محیط اطراف مواجه می‌شوند. این وضعیت، روی توانایی حرکتی فرد تأثیر می‌گذارد و نیاز به مراقبت ویژه از پوست و اندام‌ها را افزایش می‌دهد.

مراقبت از پوست و حرکت بیماران مبتلا به زوال مغزی، بخشی حیاتی از برنامه مراقبتی است که نیاز به دقت، آموزش و همراهی مداوم دارد تا کیفیت زندگی بیمار حفظ شود و از عوارض جدی‌تر پیشگیری گردد. لزوم استفاده از پرستاران ماهر و دلسوز مرکز درمانی رایبد برای مراقبت از بیماران مبتلا به زوال مغزی یک ضرورت حیاتی در روند کاهش عوارض این بیماری مزمن و پیشرونده است. در ادامه به بررسی انواع محدودیت های حرکتی و بیماری های پوستی در این بیماران می پردازیم:

محدودیت حرکت در بیماران زوال مغزی

با پیشرفت بیماری، فرد ممکن است دچار محدودیت‌های حرکتی شود. این موضوع باعث می‌گردد بیمار برای جابه‌جایی، نشستن، خوابیدن یا حتی غذا خوردن به کمک نیاز داشته باشد. بی‌تحرکی مداوم خطر مبتلا شدن به زخم بستر را افزایش می‌دهد. عوارض حرکتی این بیماری عبارت است از:

• کاهش تحرک بدنی یا بی‌تحرکی طولانی شود
• ضعف عضلانی و ناتوانی در راه‌رفتن یا نشستن طولانی‌مدت
• عدم همکاری در فعالیت‌های فیزیکی به دلیل سردرگمی یا اختلال شناختی
• کاهش هماهنگی و تعادل که ریسک افتادن یا آسیب‌دیدگی را بالا می‌برد.

نحوه مراقبت از پوست بیماران زوال مغزی

برای درمان محدودیت حرکت و مراقبت از پوست در بیماران زوال مغزی بهتر است با دلایل آسیب‌های پوستی آنها آشنا شوید:

• بی‌تحرکی و فشار مداوم بر نواحی استخوانی مانند پاشنه، لگن و کمر
• اختلال در کنترل ادرار و مدفوع (بی‌اختیاری) که پوست را در معرض رطوبت و التهاب قرار می‌دهد
• کاهش احساس درد یا ناراحتی که باعث می‌شود بیمار نتواند بروز زخم یا ناراحتی را اعلام کند

برای پیشگیری از زخم بستر و مراقبت از پوست در بیماران مبتلا به زوال مغزی یا دمانس، لازم است بیمار به‌طور منظم هر ۲ ساعت یک‌بار جابه‌جا شود تا فشار مداوم بر یک نقطه از بدن وارد نشود. استفاده از تشک‌های مواج یا ضد زخم بستر کمک زیادی به توزیع یکنواخت فشار می‌کند. پوست بیمار باید روزانه بررسی شود تا هرگونه قرمزی، التهاب یا نشانه‌های زخم به‌موقع شناسایی گردد. رعایت بهداشت پوست، خشک و تمیز نگه‌داشتن آن به‌ویژه در نواحی چین‌دار یا مرطوب (مثل کشاله ران و زیربغل)، استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده بدون عطر و تغذیه‌ غنی از پروتئین، ویتامین C و روی نیز نقش مهمی در حفظ سلامت پوست دارند. همچنین با کنترل دقیق تغذیه می توانید سلامت عمومی پوست را حفظ کنید. آموزش و همراهی پرستاران یا مراقبین متخصص نیز برای مراقبت اصولی بسیار حیاتی است.

نحوه کمک مرکز خدمات درمانی رایبد به بیماران زوال مغزی

مرکز خدمات درمانی شبانه روزی رایبد با تکیه بر کادر پرستاری آموزش‌دیده در حوزه سالمندی و دمانس، خدماتی فراتر از مراقبت‌های عمومی ارائه می‌دهد. پرستاران این مرکز قادر به ارزیابی مداوم وضعیت شناختی، تغذیه‌ای، حرکتی و روانی بیمار هستند و با اجرای برنامه‌های پیشگیری از زخم بستر، افتادن، سوءتغذیه، عفونت و مشکلات رفتاری، نقش مؤثری در کاهش بستری‌های غیرضروری و حفظ استقلال نسبی بیمار ایفا می‌کنند. همچنین متخصصین این مرکز درمانی با آموزش مراقبت از پوست در بیماران زوال مغزی به خانواده و برقراری ارتباط مؤثر با پزشک معالج، یک سیستم حفاظتی یکپارچه و مطمئنی را ایجاد می‌کنند. بهره‌گیری از این متخصصین باعث می‌شود خانواده‌ها با آرامش بیشتر و بار روانی کمتر از عزیزان خود مراقبت کنند. برای اطلاعات بیشتر با شماره تلفن‌های 02146291209 – 02122042881  یا 09910611272 تماس بگیرید.

غده تیروئید یکی از مهم‌ترین غدد درون‌ریز بدن است که در جلوی گردن قرار دارد و هورمون‌هایی تولید می‌کند که نقش حیاتی در تنظیم متابولیسم، رشد، انرژی، دمای بدن و عملکرد بسیاری از اندام‌ها دارند. عملکرد نادرست این غده می‌تواند منجر به اختلالات جدی مانند کم‌کاری یا پرکاری تیروئید شود. یکی از روش‌های رایج و مؤثر برای بررسی وضعیت این غده، انجام آزمایش تیروئید است که به پزشک کمک می‌کند تا سلامت هورمونی فرد را ارزیابی کرده و در صورت لزوم اقدامات درمانی را آغاز کند. در این مقاله از مرکز خدمات درمانی رایبد ضمن بررسی عملکرد غده تیروئید با شما درباره انواع آزمایش تیروئید صحبت خواهیم کرد.

غده تیروئید چیست و چگونه عمل می‌کند؟

غده تیروئید یک غده پروانه‌ای‌شکل کوچک است که در قسمت جلویی گردن، دقیقاً زیر حنجره و در جلوی نای قرار دارد. این غده بخشی از سیستم غدد درون‌ریز بدن است و وظیفه اصلی آن تولید، ذخیره و آزادسازی هورمون‌هایی است که متابولیسم یا همان سوخت‌وساز بدن را تنظیم می‌کنند. متابولیسم مجموعه‌ای از فرآیندهای شیمیایی است که انرژی لازم برای عملکرد اندام‌های بدن را فراهم می‌سازد.

عملکرد غده تیروئید چگونه است؟

تیروئید دو هورمون اصلی به نام‌های T3 (تری‌یدوتیرونین) و) T4 تیروکسین) تولید می‌کند. این هورمون‌ها از عنصر ید ساخته می‌شوند که از طریق مواد غذایی وارد بدن شده و در غده تیروئید ذخیره می‌شود. پس از تولید، هورمون‌ها وارد جریان خون شده و به اندام‌های مختلف مانند مغز، قلب، عضلات و کبد منتقل می‌شوند و بر سرعت مصرف انرژی در این اندام‌ها تأثیر می‌گذارند.

تنظیم عملکرد تیروئید توسط مغز

عملکرد تیروئید تحت کنترل یک سیستم بازخورد پیچیده با مغز، به‌ویژه غده هیپوفیز (واقع در زیر مغز)، قرار دارد. وقتی میزان هورمون‌های تیروئیدی در خون کاهش می‌یابد، هیپوفیز هورمونی به نام) TSH هورمون محرک تیروئید) ترشح می‌کند. این هورمون باعث تحریک تیروئید برای تولید بیشتر T3 و T4 می‌شود. به‌عکس، اگر سطح هورمون‌ها زیاد شود، ترشح TSH کاهش می‌یابد تا تولید تیروئید نیز کم‌تر شود.

نقش تیروئید در بدن

هورمون‌های تیروئیدی بر بسیاری از فرآیندهای حیاتی از جمله تنظیم دمای بدن، کنترل وزن و مصرف انرژی، تنظیم ضربان قلب، کمک به عملکرد مغز و سیستم عصبی، تأثیر بر رشد و تکامل در کودکان، حفظ سلامت پوست، مو و ناخن‌ها تأثیر می‌گذارند. اختلال در عملکرد تیروئید با انجام انواع آزمایش تیروئید مشخص می‌شود که شامل دو وضعیت زیر است:

کم‌کاری تیروئید: کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی که منجر به خستگی، افزایش وزن، افسردگی و سرمازدگی می‌شود.

پرکاری تیروئید: تولید بیش‌ازحد هورمون‌ها که موجب کاهش وزن ناگهانی، اضطراب، تپش قلب و گرمای زیاد بدن می‌شود.

انواع آزمایش‌ تیروئید

غده تیروئید با تولید هورمون‌های کلیدی، نقشی بسیار مهم در حفظ تعادل عملکرد بدن ایفا می‌کند. هرگونه اختلال در عملکرد این غده می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر سلامت جسم و روان فرد بگذارد، به همین دلیل بررسی عملکرد تیروئید از طریق آزمایش‌های دقیق و مراجعه به پزشک بسیار اهمیت دارد. آزمایش تیروئید شامل چندین نوع تست خونی است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

•  TSH (هورمون محرک تیروئید): این آزمایش مهم‌ترین تست اولیه برای بررسی عملکرد تیروئید است. سطح بالای TSH معمولاً نشان‌دهنده کم‌کاری تیروئید است، در حالی که سطح پایین آن می‌تواند نشانه پرکاری تیروئید باشد.
• T4 (یروکسین T4 ): یکی از دو هورمون اصلی تولیدشده توسط تیروئید است. این هورمون به صورت کلی (Total T4) یا آزاد (Free T4) اندازه‌گیری می‌شود.
• T3(تری‌یدوتیرونین): این هورمون در مراحل فعال‌تری از متابولیسم دخالت دارد و گاهی در بررسی پرکاری تیروئید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• آنتی‌بادی‌های تیروئیدی: برای تشخیص بیماری‌های خودایمنی تیروئید مانند بیماری هاشیموتو یا گریوز، ممکن است پزشک آزمایش آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید مانند Anti-TPO و Anti-Tg را نیز تجویز کند.

تفسیر نتایج آزمایش تیروئید نیازمند تخصص پزشکی است. مقادیر نرمال هر تست می‌تواند بسته به سن، جنسیت، وضعیت بارداری و شرایط سلامت عمومی متفاوت باشد. برای مثال، بالا بودن TSH و پایین بودن T4 معمولاً نشان‌دهنده کم‌کاری تیروئید است، در حالی که پایین بودن TSH و بالا بودن T4 و T3 می‌تواند نشانه‌ای از پرکاری تیروئید باشد.

آمادگی قبل از آزمایش

در بیشتر موارد، انواع آزمایش تیروئید نیاز به آمادگی خاصی ندارد. اما گاهی مصرف برخی داروها مانند قرص‌های ضدبارداری، مکمل‌های ید یا داروهای تیروئیدی می‌توانند روی نتایج اثر بگذارند. بنابراین، بهتر است قبل از انجام آزمایش با پزشک خود مشورت کرده و اطلاعات لازم را ارائه دهید.

کلام آخر

آزمایش تیروئید ابزاری بسیار ارزشمند برای تشخیص و مدیریت اختلالات غده تیروئید است. با تشخیص زودهنگام و شروع درمان مناسب، می‌توان از بروز عوارض جدی جلوگیری کرد و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشید. پیگیری منظم و آگاهی از علائم مرتبط با تیروئید نقش مهمی در حفظ سلامت عمومی ایفا می‌کند. در صورت مشاهده علائم مشکوک، مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات لازم توصیه می‌شود.

افتادگی رحم یکی از مشکلات شایع در میان زنان، به ویژه در سنین میانسالی و بعد از زایمان‌های متعدد است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که رحم به دلیل ضعف و شل شدن عضلات و بافت‌های نگهدارنده در لگن به سمت پایین و گاهی خارج از واژن کشیده شود. افتادگی رحم می‌تواند باعث ناراحتی، اختلال در زندگی روزمره و در برخی موارد عوارض جدی شود. در این مقاله از مرکز خدمات درمانی رایبد به بررسی علل، علائم و روش‌های درمان افتادگی رحم می‌پردازیم.

افتادگی رحم چیست؟

افتادگی رحم (Pelvic Organ Prolapse) وضعیتی است که در آن رحم به دلیل ضعف عضلات و رباط‌های لگن، موقعیت طبیعی خود را از دست می‌دهد و به سمت پایین حرکت می‌کند. در موارد شدید، رحم ممکن است تا حدی از واژن بیرون بزند. این وضعیت ممکن است همراه با افتادگی سایر اعضای لگن مانند مثانه (سیستوسل) و راست‌روده (رکتوسل) باشد. افتادگی رحم علل مختلفی دارد که شایع‌ترین آنها عبارتند از:

• زایمان‌های متعدد و سخت: فشار زیاد در هنگام زایمان طبیعی باعث کشیدگی و آسیب عضلات کف لگن می‌شود.
• افزایش سن و یائسگی: کاهش سطح هورمون استروژن باعث ضعف و نازکی بافت‌های نگهدارنده می‌شود.
• فعالیت‌های سنگین و بلند کردن اجسام سنگین: این موارد فشار زیادی به عضلات لگن وارد می‌کنند.
• چاقی: وزن زیاد بدن فشار بر روی عضلات لگن را افزایش می‌دهد.
• یبوست مزمن و زور زدن هنگام دفع: می‌تواند به عضلات لگن آسیب برساند.
• سرفه‌های مزمن: مانند سرفه در بیماری‌های ریوی که فشار داخلی شکم را زیاد می‌کند.

شناخت این عوامل می‌تواند به پیشگیری بهتر و تشخیص زودهنگام افتادگی رحم کمک کند. در صورت داشتن هر یک از این عوامل، انجام تمرینات تقویتی و مراقبت‌های بهداشتی توصیه می‌شود.

علائم افتادگی رحم

افتادگی عضلات لگنی دارای درجات ختلفی است در برخی مواقع این عارضه بدون علامت خاصی است و مشکل خاصی ایجاد نمی کند. زیرا درصد بالایی از خانم ها بعد از سن پنجاه سالگی درجات خفیفی از این افتادگی را تجربه می‌کنند که نگران کننده نیست. به‌طورکلی علائم افتادگی می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد و پزشک با توجه به آنها روش‌های درمان افتادگی رحم را تجویز می نماید. این علائم عبارتند از:

• احساس فشار یا سنگینی در ناحیه لگن یا واژن
• احساس بیرون‌زدگی یا توده‌ای در واژن
• درد یا ناراحتی در ناحیه کمر و لگن
• مشکلات در دفع ادرار یا مدفوع مانند تکرر، فوریت یا عدم تخلیه کامل
• درد در هنگام رابطه جنسی
• خونریزی یا ترشحات غیرطبیعی واژن

روش‌های درمان افتادگی رحم

چنانچه افتادگی رحم ناکامل باشد و آزار دهنده نباشد می‌توان با تغییر سبک زندگی و انجام ورزش‌های تقویت عضلات لگنی در طی 3 الی 6 ماه این عارضه را کنترل نمود. همچنین بانوانی که در سن یائسگی به سر می‌برند با مصرف داروهای استروژن مبهلی می‌توانند قدرت بافت های حمایت کننده را افزایش دهند.  در ادامه روش های درمان افتادگی خفیف و شدید رحم را بررسی خواهیم کرد:

۱. درمان‌های غیرجراحی

• تمرینات کگل (Kegel): تمرینات تقویت عضلات کف لگن که به بهبود حمایت از رحم کمک می‌کنند. این روش مخصوصا در مراحل ابتدایی بسیار مؤثر است.
• تغییر سبک زندگی: کاهش وزن، پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین، درمان یبوست و ترک سیگار.
• استفاده از پدهای واژینال (پروس‌تروما): وسیله‌ای پلاستیکی یا سیلیکونی است که داخل واژن قرار می‌گیرد و رحم را در جای خود نگه می‌دارد.
• هورمون درمانی: به ویژه در زنان یائسه، استفاده از استروژن موضعی می‌تواند به بهبود کیفیت بافت‌ها کمک کند.

۲. درمان جراحی

در صورتی که افتادگی شدید باشد و روش‌های غیرجراحی مؤثر واقع نشوند، جراحی توصیه می‌شود. انواع جراحی‌ها شامل:

• بازگرداندن رحم به جایگاه طبیعی و ترمیم بافت‌ها: از طریق واژن یا شکم انجام می‌شود.
• هیسترکتومی: در موارد شدید ممکن است رحم برداشته شود.
• تقویت عضلات و رباط‌های لگن با استفاده از مش‌های جراحی: برای حمایت بیشتر.

پیشگیری از افتادگی رحم

همیشه پیشگیری بهتر است از درمان است. بنابراین بهتر است با کمی مطالعه در مورد علائم و روش‌های درمان افتادگی رحم و انجام کارهای ساده زیر از بروز این عارضه جلوگیری کنید:

• انجام تمرینات کف لگن به صورت منظم
• حفظ وزن سالم بدن
• خودداری از بلند کردن اجسام سنگین
• درمان سریع یبوست و سرفه‌های مزمن
• مراقبت‌های مناسب در دوران بارداری و زایمان

نتیجه‌گیری

افتادگی رحم مشکلی است که با شناخت عوامل خطر و توجه به سبک زندگی سالم می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد یا شدت آن را کاهش داد. در صورت بروز علائم، مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان برای تشخیص و درمان به موقع بسیار مهم است. درمان‌های متنوعی از جمله تمرینات ورزشی، دستگاه‌های نگهدارنده و جراحی وجود دارند که بسته به شدت مشکل انتخاب می‌شوند و می‌توانند کیفیت زندگی زنان را بهبود بخشند.

چاقی و اضطراب دو اختلال شایع و فزاینده در جوامع مدرن هستند که هر یک می‌توانند پیامدهای جدی جسمی، روانی و اجتماعی به همراه داشته باشند. مطالعات متعددی وجود دارد که نشان می‌دهند این دو پدیده نه‌تنها به طور هم‌زمان در بسیاری از افراد مشاهده می‌شوند، بلکه بین آن‌ها یک ارتباط دوطرفه، پیچیده و چندعاملی وجود دارد. در این مقاله از مرکز مشاوره و خدمات پرستاری رایبد ، به بررسی مکانیسم‌های زیستی، روان‌شناختی و رفتاری ارتباط بین چاقی و اضطراب خواهیم پرداخت.

ارتباط بین چاقی و اضطراب چیست؟

در دهه‌های اخیر، شیوع چاقی و اختلالات اضطرابی به طور قابل توجهی افزایش یافته است. بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت (WHO)، بیش از 650 میلیون نفر در جهان به چاقی مبتلا هستند و در عین حال، اختلالات اضطرابی شایع‌ترین دسته از اختلالات روان‌پزشکی محسوب می‌شوند. ارتباط بین این دو اختلال ممکن است حاصل تأثیرات متقابل عوامل زیست‌محیطی، ژنتیکی، هورمونی و رفتاری در افراد باشد. به طوریکه در برخی از افراد که دچار اضطراب شدید هستند این مشکل با پرخورری و افزایش وزن همراه است. بنابراین چاقی میتواند ناشی از اضطراب مزمن باشد. اما اضطراب چگونه می تواند باعث چاقی شود؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است این فرایند را از ابعاد متفاوتی بررسی کنیم:

محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA Axis)

افراد مبتلا به اضطراب مزمن، اغلب دچار افزایش فعالیت محور HPA هستند که منجر به ترشح مزمن کورتیزول می‌شود. افزایش کورتیزول با افزایش اشتها، تجمع چربی احشایی و مقاومت به انسولین مرتبط است که می‌تواند زمینه‌ساز چاقی شود.

دوپامین و سیستم پاداش مغز

اضطراب ممکن است باعث تغییر در عملکرد سیستم دوپامینی مغز شود. این تغییر می‌تواند منجر به رفتارهای پرخوری عصبی (emotional eating) در پاسخ به استرس و اضطراب شود، به‌ویژه مصرف غذاهای پرکالری و چرب.

 ژنتیک و اپی‌ژنتیک

برخی مطالعات نشان می‌دهند که ژن‌های مرتبط با تنظیم استرس ممکن است همزمان در پاتوژنز اضطراب و چاقی نقش داشته باشند. همچنین، تغییرات اپی‌ژنتیکی ناشی از استرس‌های روانی می‌توانند بیان ژن‌های متابولیکی را تغییر دهند.

ابعاد رفتاری  بیماران مبتلا به چاقی

ابعاد رفتاری مبتلایان به چاقی بسیار گسترده و چند لایه می باشد. این افراد به دلیل اضطراب شدید از قضاوت دیگران، از حضور در جمع و رفتن به باشگاه خودداری می کنند و برای کاهش استرس خود به خوردن مواد غذایی شیرین مبادرت می نمایند. در ادامه مقاله ارتباط بین چاقی و اضطراب، ابعاد روان شناختی و رفتاری افراد مبتلا به چاقی را بررسی خواهیم کرد:

پرخوری عصبی و خوردن هیجانی:

افراد مضطرب ممکن است از غذا به عنوان یک مکانیسم مقابله‌ای استفاده کنند. غذا، به‌ویژه غذاهای شیرین و پرچرب، می‌تواند به صورت موقتی سطح اضطراب را کاهش دهد که این الگوی رفتاری در بلندمدت منجر به افزایش وزن می‌شود.

 کاهش انگیزه برای فعالیت بدنی:

اضطراب می‌تواند با کاهش سطح انرژی، بی‌حوصلگی، یا حتی هراس اجتماعی همراه باشد که باعث کاهش فعالیت بدنی و در نهایت افزایش وزن می‌شود.

خودپنداره منفی و دور باطل اضطراب–چاقی

چاقی می‌تواند منجر به کاهش عزت نفس، احساس شرم از بدن (body shame) و افزایش اضطراب اجتماعی شود. در نتیجه، فرد وارد یک چرخه معیوب می‌شود که در آن اضطراب منجر به پرخوری و چاقی بیشتر، و چاقی منجر به اضطراب بیشتر می‌شود.

شواهد بالینی و اپیدمیولوژیک مبتلایان به چاقی

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، اختلال پانیک و فوبیای اجتماعی نسبت به جمعیت عمومی، شاخص توده بدنی (BMI) بالاتری دارند. همچنین، شیوع اختلالات خوردن مانند اختلال پرخوری (BED) در این افراد بیشتر گزارش شده است.

چطور چاقی ناشی از استرس را درمان کنیم؟

اگر با مشکل چاقی و اضطراب مواجه هستید متخصصان سلامت روان، تغذیه و پزشکان می توانند در این رابطه به شما توصیه های شخصی سازی شده ای ارائه دهند. اما این افراد چگونه شما را درمان خواهند کرد:

رویکرد ترکیبی روان‌درمانی و تغذیه‌درمانی: درمان‌های شناختی – رفتاری (CBT) می‌توانند به افراد کمک کنند تا الگوهای فکری و رفتاری ناسالم در رابطه با خوردن و اضطراب را شناسایی و اصلاح کنند.

دارودرمانی: ارتباط بین چاقی و اضطراب بسیار گسترده است به طوریکه برخی از داروهای ضد اضطراب و ضدافسردگی ممکن است به صورت غیرمستقیم در کاهش پرخوری هیجانی مؤثر باشند، ولی انتخاب دارو باید با دقت انجام شود. زیرا بعضی از آن‌ها موجب افزایش وزن شوند.

مداخلات سبک زندگی:  ترکیب فعالیت بدنی منظم، تمرینات ذهن‌آگاهی (Mindfulness) و رژیم غذایی متعادل می‌تواند در کنترل همزمان اضطراب و وزن مؤثر باشد.

کلام آخر

ارتباط بین اضطراب و چاقی پیچیده، دوسویه و چندعاملی است. فهم این ارتباط نه‌تنها به درک بهتر از پاتوفیزیولوژی هر دو اختلال کمک می‌کند، بلکه در طراحی مداخلات درمانی مؤثر و پایدار نیز نقش کلیدی ایفا می‌کند. درمان موفقیت‌آمیز مستلزم رویکردی بین‌رشته‌ای است که روان‌پزشکی، تغذیه، روان‌شناسی و علوم ورزش را در کنار هم قرار دهد.

پیرگوشی یا کاهش شنوایی مرتبط با سن (Presbycusis)، یکی از رایج‌ترین مشکلات دوران سالمندی است که به تدریج و معمولاً به‌صورت دوطرفه شنوایی فرد را کاهش می‌دهد. این اختلال که معمولاً در سنین بالای ۶۰ سال بروز می‌کند، می‌تواند کیفیت زندگی، ارتباطات اجتماعی و سلامت روان سالمندان را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله از مرکز درمان و پرستاری در منزل رایبد، با شما درباره پیرگوشی چیست؟ علت، علائم و راهکارهای کاهش اثرات آن صحبت خواهیم کرد.

پیرگوشی چیست؟

پیرگوشی نوعی کاهش شنوایی حسی‌عصبی است که به طور تدریجی و مزمن در اثر فرسودگی سیستم شنوایی به ویژه سلول‌های مویی حلزون گوش و عصب شنوایی رخ می‌دهد. این نوع کاهش شنوایی ابتدا در فرکانس‌های بالا (مثلاً صداهای زیر یا حرف “س”) شروع می‌شود و با گذر زمان به سایر فرکانس‌ها نیز گسترش می‌یابد.

پیرگوشی اغلب به‌آرامی پیشرفت می‌کند، به طوری که افراد ممکن است تا مدت‌ها متوجه کاهش شنوایی خود نشوند. از جمله علائم شایع این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکل در شنیدن صداهای زیر مانند صدای کودکان یا صدای زنان
• دشواری در درک مکالمات به‌ویژه در محیط‌های شلوغ یا پر سروصدا
• نیاز به بلندتر کردن صدای تلویزیون یا رادیو
• درخواست مکرر از دیگران برای تکرار صحبت‌هایشان
• شنیدن صدای زنگ یا سوت در گوش (وزوز گوش یا تینیتوس)
• انزوا و کاهش تمایل به برقراری ارتباط اجتماعی

دلایل و عوامل خطر پیرگوشی

علت اصلی پیرگوشی، فرسایش تدریجی ساختارهای ظریف گوش داخلی، به‌ویژه سلول‌های مویی در حلزون گوش است. این فرسایش اغلب ناشی از فرآیند طبیعی پیری است، اما عوامل زیر نیز می‌توانند نقش مهمی در تسریع این روند داشته باشند:

• ژنتیک: سابقه خانوادگی کاهش شنوایی می‌تواند احتمال بروز پیرگوشی را افزایش دهد.
• قرار گرفتن مداوم در معرض صداهای بلند: کار در محیط‌های پر سر و صدا بدون محافظ گوش، استفاده زیاد از هدفون با صدای بالا، یا حضور در کنسرت‌های موسیقی پر صدا، همگی آسیب‌زننده هستند.
• بیماری‌های مزمن: مانند دیابت، فشار خون بالا، یا بیماری‌های قلبی-عروقی.
• مصرف داروهای سمی برای گوش (اوتوتوکسیک): مانند برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای شیمی‌درمانی و داروهای ضد التهابی.
• سیگار کشیدن و مصرف الکل: این عادت‌ها می‌توانند بر سلامت عروق خونی گوش داخلی تأثیر منفی بگذارند.

تشخیص پیرگوشی

پیرگوشی چیست؟ برای تشخیص پیرگوشی، مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی یا شنوایی‌شناس ضروری است. فرآیند تشخیص شامل:

1. شرح حال دقیق شامل سابقه خانوادگی و بررسی علائم
2. معاینه گوش برای رد مشکلات دیگر مانند جرم گوش یا عفونت
3. شنوایی‌سنجی (Audiometry) برای بررسی میزان و نوع کاهش شنوایی
4. تست گفتار در نویز که برای سنجش توانایی درک مکالمه در محیط‌های پر سر و صدا انجام میشود.

درمان و مدیریت پیرگوشی

متأسفانه پیرگوشی قابل درمان قطعی نیست، زیرا ناشی از آسیب‌های غیرقابل برگشت به سلول‌های گوش داخلی است. با این حال، روش‌هایی برای مدیریت و بهبود کیفیت زندگی بیماران وجود دارد:

 استفاده از سمعک

مهم‌ترین راهکار برای جبران کم‌شنوایی ناشی از پیرگوشی، استفاده از سمعک‌های دیجیتال پیشرفته است که می‌توانند صداها را به‌طور مؤثری تقویت کنند و به‌ویژه در درک گفتار مفید باشند.

 آموزش شنیداری و گفتار درمانی

برخی افراد مسن برای سازگاری با سمعک یا محیط‌های پر سر و صدا به آموزش‌های ویژه نیاز دارند. تمرین‌های شنیداری و گفتاری می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند.

 وسایل کمکی دیگر

دستگاه‌های تقویت‌کننده تلفن، آلارم‌های نوری، یا ترجمه همزمان متنی برای تلویزیون می‌توانند مفید باشند.

 ایمپلنت حلزونی (در موارد شدید)

در افرادی که با سمعک نتیجه مطلوب نمی‌گیرند، جراحی کاشت حلزون گوش می‌تواند گزینه‌ای موثر باشد.

پیشگیری از پیرگوشی

افراد دچار کاهش شنوایی اغلب احساس انزوا، افسردگی، اضطراب و حتی زوال شناختی را تجربه می‌کنند. گرچه نمی‌توان از روند طبیعی پیری جلوگیری کرد، اما با رعایت نکاتی می‌توان از شدت یا سرعت پیشرفت پیرگوشی کاست:

• استفاده از محافظ گوش در محیط‌های پر سر و صدا
• خودداری از استفاده طولانی مدت از هدفون با صدای بلند
• کنترل منظم بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا فشار خون
• پرهیز از مصرف داروهای اوتوتوکسیک بدون تجویز پزشک
• مراجعه دوره‌ای به شنوایی‌شناس مخصوصاً پس از ۶۰ سالگی

سخن آخر

پیرگوشی چیست؟ پیرگوشی یکی از چالش‌های شایع دوران سالمندی است که اگرچه قابل درمان کامل نیست، اما با تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب می‌توان تا حد زیادی از پیامدهای منفی آن جلوگیری کرد. افزایش آگاهی عمومی، آموزش به خانواده‌ها، و حمایت روانی از افراد سالمند نقش کلیدی در بهبود کیفیت زندگی آنان دارد. شنوایی خوب، بخشی جدایی‌ناپذیر از تعاملات انسانی است و مراقبت از آن به معنای مراقبت از روابط، ذهن و عزت‌نفس افراد سالمند است.

سرماخوردگی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ویروسی است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را سالانه تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری اغلب با علائمی مانند آبریزش بینی، گلودرد، سرفه، تب خفیف، و احساس خستگی بروز می‌کند و گرچه معمولاً خودمحدودشونده است، اما می‌تواند کیفیت زندگی را به‌طور موقت مختل کند. در طب سنتی و گیاه‌درمانی، استفاده از گیاهان دارویی مفید برای درمان سرماخوردگی و کاهش علائم از دیرباز مورد توجه بوده است. در این مقاله از مرکز خدمات درمان و پرستاری در منزل رابید شما را با راهکاری طبیعی برای تقویت بدن در برابر ویروس سرماخوردگی آشنا خواهیم کرد.

مزایای استفاده از گیاهان دارویی

استفاده از گیاهان دارویی و شناخت فواید آنها می تواند در هنگام مبتلا شدن به بیماری شایع سرماخوردگی به ما در تسریع روند بهبودی کمک نماید. اغلب این گیاهان بدون عارضه هستند بنابراین بیماران با خیال راحت از آنها استفاده می کنند. البته برای اطمینان از عدم تداخل با داروهای شیمیایی، بهتر است مصرف آنها با مشورت پزشک یا متخصص طب سنتی انجام شود . گیاهان دارویی مزایای متعددی دارند، از جمله:

• تقویت سیستم ایمنی بدن
• کاهش علائم التهابی و درد
• مقابله با ویروس‌ها و باکتری‌ها
• کاهش نیاز به مصرف داروهای شیمیایی
• سازگاری بیشتر با بدن و عوارض جانبی کمتر

گیاهان دارویی مفید برای درمان سرماخوردگی

مصرف گیاهان دارویی در هنگام سرماخوردگی یک راهکار ساده برای تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با این ویروس می باشد. به همین دلیل پزشکان در کنار داروهای شیمیایی، از این گیاهان به عنوان مکمل استفاده می کنند. برخی از موثرترین گیاهان دارویی عبارتند از:

آویشن (Thymus vulgaris)

خواص: ضدعفونی‌کننده، ضدالتهاب، خلط‌آور

روش مصرف: دم‌کرده آویشن برای گلودرد و سرفه‌های خشک بسیار مؤثر است. همچنین بخور آن به پاک‌سازی راه‌های تنفسی کمک می‌کند.

 زنجبیل (Zingiber officinale)

خواص: گرم‌کننده، ضدویروس، تقویت‌کننده سیستم ایمنی

روش مصرف: دم‌کرده زنجبیل تازه با عسل و لیمو یکی از بهترین نوشیدنی‌ها برای تسکین گلودرد، سرما و بدن‌درد است.

 گل ختمی (Althaea officinalis)

یکی از گیاهان دارویی مفید برای درمان سرماخوردگی گل ختمی است. این گیاه به عنوان نرم‌کننده گلو، ضدسرفه، ضدالتهاب استفاده می شود.

روش مصرف: ریشه خشک گل ختمی به صورت دم‌نوش برای تسکین سرفه‌های خشک و درد گلو مؤثر است.

 اکیناسه (Echinacea purpurea)

خواص: تقویت سیستم ایمنی، کاهش شدت و مدت سرماخوردگی

روش مصرف: مکمل‌های خوراکی یا دم‌نوش اکیناسه می‌توانند شروع سرماخوردگی را کند یا از پیشرفت آن جلوگیری کنند.

 پونه کوهی (Origanum vulgare)

خواص: ضدویروس، ضدباکتری، خلط‌آور

روش مصرف: استفاده از روغن پونه یا دم‌کرده آن برای کاهش سرفه و باز شدن مجاری تنفسی توصیه می‌شود.

 بابونه (Matricaria chamomilla)

خواص: آرام‌بخش، ضدالتهاب، ضداسپاسم

روش مصرف: دم‌نوش بابونه به کاهش تب، تسکین سردرد و خواب راحت کمک می‌کند.

 سیر (Allium sativum)

خواص: ضدویروس، ضدباکتری، محرک سیستم ایمنی

روش مصرف: مصرف خام یا پخته‌شده سیر، یا استفاده از عصاره آن به عنوان درمان مکمل در سرماخوردگی مفید است.

ریحان (Ocimum basilicum)

خواص: ضدالتهاب، ضدسرفه، کاهش تب

روش مصرف: دم‌کرده ریحان برای کاهش علائم تب، گلودرد و سردرد مؤثر است.

روش‌های مصرف گیاهان دارویی

برای بهره‌گیری مناسب از گیاهان دارویی در درمان سرماخوردگی، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

• دم‌نوش (چای گیاهی): رایج‌ترین روش استفاده که تأثیر سریع دارد.
• بخور گیاهان دارویی: برای پاک‌سازی مجاری تنفسی و کاهش احتقان بینی
• روغن‌های اسانسی : (Essential Oils) برای ماساژ قفسه سینه یا استفاده در دستگاه بخور
• کپسول‌ها یا عصاره‌های تغلیظ ‌شده: برای استفاده دقیق‌تر و کنترل‌شده‌تر از دوز گیاه
• قرقره کردن: برخی گیاهان مانند آویشن یا گل ختمی را می‌توان برای قرقره جهت گلودرد استفاده کرد.

نکات مهم در مصرف گیاهان دارویی

1. حتماً از گیاهان با کیفیت و از منابع معتبر استفاده کنید
2. در صورت وجود بیماری‌های زمینه‌ای یا بارداری، پیش از مصرف با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت کنید. زیرا گیاهان دارویی مفید برای درمان سرماخوردگی می‌توانند برای برخی از بیماری‌ها مضر باشند.
3. مصرف بیش از حد برخی گیاهان ممکن است باعث عوارض جانبی شود (مثلاً زنجبیل در دوز بالا ممکن است باعث افزایش فشار خون شود)

نتیجه‌گیری

گیاهان دارویی با خواص ضدالتهابی، ضدویروسی و تقویتی خود می‌توانند نقش مهمی در درمان و تسکین علائم سرماخوردگی ایفا کنند. استفاده از درمان‌های طبیعی، اگر به‌درستی و با آگاهی انجام شود، می‌تواند مکمل بسیار مؤثری برای درمان‌های رایج پزشکی باشد. با در نظر گرفتن تدابیر پیشگیرانه و شروع به‌موقع درمان، می‌توان طول مدت بیماری را کوتاه کرده و روند بهبودی را تسریع کرد.

بیماری ویلسون یک اختلال ژنتیکی نادر اما جدی است که در آن بدن فرد نمی‌تواند مقدار اضافی مس را دفع کند. این مس اضافی در اندام‌های مختلف تجمع می‌یابد و در صورت عدم درمان، منجر به آسیب شدید کبدی و عصبی می‌شود. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، این بیماری قابل کنترل است و افراد می‌توانند زندگی نرمالی داشته باشند. در ادامه این مقاله از مرکز خدمات درمان و پرستاری در منزل رابید به شما خواهیم گفت که بیماری ویلسون چیست؟

علت بیماری ویلسون 

بیماری ویلسون (Wilson’s Disease) یک بیماری نادر اما جدی است که باعث تجمع غیر طبیعی مس در بدن می‌شود. در حالت طبیعی، کبد مقدار اضافی مس را از بدن خارج می‌کند، اما در این بیماری، بدن نمی‌تواند به درستی از شر مس اضافی خلاص شود و این فلز در کبد، مغز، چشم‌ها و سایر اندام‌ها انباشته می‌شود و باعث بروز مشکلات جدی می‌گردد.

 اما نقش مس در بدن چیست؟ مس یکی از عناصر ضروری بدن است که در بسیاری از فعالیت‌های آنزیمی و متابولیکی نقش دارد. با این حال، تجمع بیش از حد مس می‌تواند سمی باشد. در افراد سالم، مس اضافی از طریق صفرا دفع می‌شود، اما در بیماران ویلسون، این روند مختل می‌شود و منجر به تجمع مس در بافت‌ها می‌شود.

این بیماری به علت جهش در ژن ATP7B ایجاد می‌شود که وظیفه تنظیم انتقال مس به خارج از سلول‌های کبدی و ترشح آن به صفرا را دارد. این بیماری به صورت اتوزومال مغلوب به ارث می‌رسد؛ یعنی هر دو والد باید ناقل ژن معیوب باشند تا فرزند به بیماری مبتلا شود.

علائم بیماری ویلسون چیست؟

علائم بیماری ویلسون بسته به سن، شدت بیماری و محل تجمع مس متفاوت است. بیماری معمولاً بین سنین 5 تا 35 سالگی بروز می‌کند.

1.     علائم کبدی

• هپاتیت مزمن یا حاد
• بزرگی کبد و طحال
• زردی (یرقان)
• آسیت (تجمع مایع در شکم)
• نارسایی کبدی (به‌ویژه در نوجوانان)

2. علائم عصبی و روانی

• لرزش دست‌ها
• اختلال در تکلم یا بلع
• سفتی عضلات یا حرکات غیرارادی (مانند دیستونی)
• مشکلات رفتاری یا خلقی (افسردگی، اضطراب، تحریک‌پذیری)
• افت عملکرد شناختی

3.علائم چشمی

·         حلقه کایزر-فلایشر (Kayser-Fleischer ring)

 حلقه‌ای به رنگ سبز-قهوه‌ای در اطراف قرنیه چشم که با معاینه با لامپ شکاف قابل مشاهده است

4.سایر علائم

• کم‌خونی همولیتیک (شکستن گلبول‌های قرمز)
• مشکلات کلیوی
• کاهش تراکم استخوان (استئوپنی)

روش‌های تشخیص ویلسون

بیماری ویلسون چیست؟ تشخیص بیماری ویلسون به دلیل تنوع علائم ممکن است دشوار باشد، اما با استفاده از تست‌های زیر می‌توان آن را مشخص کرد:

 آزمایش‌های خون و ادرار  برای مشخص کردن:

• کاهش سطح سرولوپلاسمین (پروتئینی که مس را در خون حمل می‌کند)
• افزایش مس آزاد در خون
• افزایش دفع مس در ادرار ۲۴ ساعته

 معاینه چشم با لامپ شکاف: بررسی وجود حلقه کایزر-فلایشر

 بیوپسی کبد: اندازه‌گیری میزان مس در بافت کبد

 آزمایش ژنتیکی: بررسی جهش ژن ATP7B به‌ویژه در بستگان بیمار

روش‌های درمان بیماری ویلسون

هدف اصلی درمان، کاهش سطح مس در بدن و پیشگیری از آسیب‌های بیشتر به بافت‌هاست. درمان‌ها معمولاً مادام‌العمر هستند.

استفاده از  داروهای دفع‌کننده مس (Chelators)

• پنی‌سیلامین :(Penicillamine) رایج‌ترین داروی کی‌لیت‌کننده، مس اضافی را به‌صورت محلول در ادرار دفع می‌کند.
• تری‌نتین: (Trientine) جایگزینی برای پنی‌سیلامین با عوارض کمتر ، مناسب برای بیمارانی که بدن آنها پنی‌سیلامین را تحمل نمی‌کنند.
• روی (Zinc) : روی جذب مس از دستگاه گوارش را مهار می‌کند و در برخی بیماران با علائم خفیف یا برای پیشگیری در افراد ناقل استفاده می‌شود.

رعایت رژیم غذایی خاص

• پرهیز از غذاهای غنی از مس مانند: جگر، صدف، آجیل، شکلات، قارچ، آووکادو و آب آشامیدنی از لوله‌های مسی

پیوند کبد

در مواردی که بیماری منجر به نارسایی کبدی شدید و برگشت‌ناپذیر شده باشد، پیوند کبد درمان نهایی محسوب می‌شود.

در صورت تشخیص زودهنگام و رعایت دقیق درمان دارویی و رژیم غذایی، بیشتر بیماران می‌توانند یک زندگی سالم و فعال داشته باشند. عدم درمان می‌تواند منجر به آسیب شدید عصبی، کبدی و حتی مرگ شود.

نتیجه‌گیری

در مقاله بیماری ویلسون چیست؟ سعی کردیم شما را با این عارضه کاملا آشنا کنیم. این بیماری اگرچه نادر و ژنتیکی است، اما با آگاهی، تشخیص به‌موقع و درمان صحیح، کاملاً قابل کنترل است. تشویق به غربالگری ژنتیکی در خانواده‌های دارای سابقه بیماری و آموزش به بیماران نقش مهمی در کنترل بیماری و بهبود کیفیت زندگی دارد.

ریزش مو در مردان یکی از شایع‌ترین مشکلات زیبایی و روان‌شناختی است که می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر اعتمادبه‌نفس و کیفیت زندگی افراد بگذارد. اگرچه مقداری ریزش مو (روزانه حدود ۵۰ تا ۱۰۰ تار) طبیعی است، اما افزایش غیرطبیعی آن ممکن است نشانه‌ای از اختلالات هورمونی، ژنتیکی، تغذیه‌ای یا سبک زندگی باشد. در این مقاله از مرکز مشاوره و خدمات درمانی رایبد  به بررسی دقیق علل و درمان‌ مؤثر ریزش مو در مردان می‌پردازد.

بررسی علل و درمان‌ مؤثر ریزش مو در مردان

ریزش مو یکی از مشکلات رایجی است که مردان با آن دست و پنجه نرم می کنند. این فرایند تاثیر زیادی بر چهره و اعتماد به نفس آقایان دارد. عمده ترین دلایل ریزش مو در مردان عبارت است از:

آلوپسی آندروژنیک (ریزش موی ارثی یا طاسی مردانه)

شایع‌ترین نوع ریزش مو در مردان عوامل ژنتیکی و هورمونی است. این مشکل ناشی از حساسیت فولیکول‌های مو به دی‌هیدروتستوسترون(DHT) است در این حالت موها به حدی نازک می شوند که تمام فولیکول ها غیرفعال می شوند و دیگر هیچ مویی باقی نمی ماند. الگوی مشخص این نوع ریزش مو پس‌رفت خط رویش مو از شقیقه‌ها و تاج سر می باشد.

 عوامل هورمونی

افزایش DHT، کاهش تستوسترون یا عدم تعادل تیروئیدی می‌تواند منجر به ریزش مو شود. سطوح بالای آندروژن های مردانه دلیل اصلی کوتاه شدن چرخه رشد مو و ریزش سریع تر آنها می شود. اختلال در غدد فوق کلیوی یا هیپوفیز نیز گاهی مؤثر در این فرایند می باشد.

 عوامل تغذیه‌ای تاثیرگذار بر ریزش مو

• کمبود آهن، روی، ویتامین D، ویتامین‌های گروه B(به‌ویژه B7 یا بیوتین(
• رژیم‌های غذایی ناسالم یا کاهش وزن ناگهانی

 استرس و عوامل روانی

استرس‌های مزمن باعث اختلال در چرخه رشد مو و افزایش فاز ریزش (تلوژن افلوویوم) می‌شوند. این فرایند می تواند عاطفی یا فیزیولوژیکی باشد مثلا رخ دادن تجربه بسیار دردناک در زندگی یا انجام عمل جراحی. در تلوژن افلوویوم رشد موها وارد فاز استراحت می شوند و به طور ناگهانی ریزش مو در کل پوست سر اتفاق می افتد

درگیری بدن با برخی  بیماری‌ها

در ادامه علل و درمان‌ مؤثر ریزش مو در مردان  به بررسی بیماری‌های خاص می‌پردازیم. بیماری‌های خود ایمنی (مانند آلوپسی آره‌آتا)، اختلالات کبدی یا کلیوی و عفونت‌های قارچی پوست سر می‌توانند باعث افزایش ریزش موهای سر در آقایان شوند.

 عوامل خارجی

• استفاده زیاد از مواد شیمیایی، رنگ مو، ژل و سشوار
• پوشیدن کلاه‌های تنگ یا شستشوی بیش از حد مو

روش‌های تشخیص ریزش مو و تاسی در آقایان

با مراجعه زودهنگام به متخصص پوست و مو نه تنها از کچلی زیاد پیشگیری خواهید کرد بلکه با راهکارهای درمانی موثر می توانید مشکل کم پشت شدن موهایتان را رفع نمایید. معمولا پزشکان با  انجام معاینات بالینی و ارزیابی الگوی ریزش و بررسی سابقه خانوادگی در ایتدا دلیل بیماری را مشخص می کنند. سایر روش های تشخیص ریزش مو عبارتند از:

• آزمایش خون: بررسی سطوح هورمون‌ها، فریتین، ویتامین‌ها و عملکرد تیروئید
• تریکوسکوپی (Dermatoscopy): مشاهده دقیق فولیکول‌ها با میکروسکوپ دیجیتال
• بیوپسی پوست سر: در موارد خاص برای بررسی آسیب‌های ساختاری یا خودایمنی

روش‌های درمان ریزش مو

پس از مشخص شدن دلیل ریزش مو، پزشک معالج اقدام به درمان و ارائه راهکار به بیمار می دهد. برخی از این راهکارها عبارتند از:

الف) درمان دارویی

دو داروی زیر توسط سازمان غذا و دارو آمریکا  به عنوان داروهای ضد ریزش مو مورد تایید قرار گرفته است:

1. ماینوکسیدیل (Minoxidil)

• محلول یا فوم موضعی
• افزایش جریان خون به فولیکول‌ها و تحریک رشد مو
• مناسب برای آلوپسی آندروژنیک
• نیاز به مصرف مداوم دارد

2. فیناستراید (Finasteride)

• داروی خوراکی که آنزیم 5-آلفا-ردوکتاز را مهار می‌کند (کاهش DHT)
• کاهش سرعت طاسی و حتی بازگشت رشد مو در برخی موارد
• عوارض جانبی احتمالی: کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ
• داروهای مکمل
• بیوتین، زینک، آهن، ویتامین D، اسیدفولیک
• مکمل‌های ترکیبی مخصوص مو (Hair vitamins)

ب) روش‌های غیر دارویی

تشخیص علل و درمان‌ مؤثر ریزش مو در مردان باعث حفظ زیبایی چهره ها آنها می‌شود به همین دلیل اگر آقایان از درمان‌های دارویی نتیجه مثبتی نگیرند. می‌توانند با روش‌های غیردارویی اقدام به رفع این مشکل نمایند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• درمان PRP(پلاسمای غنی از پلاکت): این فرایند به دو روش تزریق پلاسمای خود فرد به پوست سر و تحریک رشد مو و ترمیم فولیکول‌ها انجام می پذیرد.
• لیزر درمانی کم‌توان (LLLT): بهبود جریان خون و افزایش فعالیت سلولی در فولیکول‌ها
• مزو‌تراپی: تزریق ترکیبات مغذی و دارویی به لایه‌های سطحی پوست سر
• کاشت مو: این روش دائمی شامل برداشت فولیکول‌های سالم و کاشت در نواحی طاس (روش‌های FUT یا FUE) می باشد.

نتیجه‌گیری

ریزش مو در مردان می‌تواند نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمونی، تغذیه‌ای و محیطی باشد. با تشخیص دقیق علت اصلی و انتخاب درمان مناسب، در بسیاری از موارد می‌توان از پیشرفت ریزش جلوگیری کرده یا حتی آن را معکوس کرد. مراجعه به متخصص پوست و مو و پیگیری درمان زیر نظر پزشک، کلید موفقیت در کنترل این مشکل شایع است.

زمانیکه چربی بیش از اندازه در سلول های کبدی جمع می شود، اصطلاحا می گویند بیمار دچار کبد چرب شده است. این بیماری دارای علائم خاصی نیست اما برخی از نشانه ها می تواند هشداری برای این عارضه باشد. در ادامه این مقاله از مرکز مشاوره و خدمات پرستاری رایبد  شما را با بیماری کبد چرب و راه‌های درمان آن آشنا خواهیم کرد.

 منظور از بیماری کبد چرب چیست ؟

کبد دومین عضو بزرگ بدن است که وظایف متعددی مانند ساخت پروتئین ، ذخیره آهن، تولید صفرا، تبدیل مواد مغذی به انرژی ، حذف باکتری ها و سوموم بدن و… را برعهده دارد. کبد چرب (Fatty Liver) وضعیتی است که در آن چربی بیش از حد در سلول‌های کبدی تجمع پیدا می‌کند. به طور معمول، مقدار کمی چربی در کبد وجود دارد، اما اگر این مقدار از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کبد بیشتر شود، به آن “کبد چرب” گفته می‌شود. انواع کبد چرب عبارتند از:

 کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) : شایع‌ترین نوع کبد چرب است و در افرادی رخ می‌دهد که الکل مصرف نمی‌کنند یا کم مصرف می‌کنند. در این نوع بیماری ، کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل است و به همین دلیل چربی در بافت کبد تجمع پیدا می کند.

کبد چرب غیر الکلی (NASH): در استاتو هپاتیت غیر الکلی ممکن است فرد دچار التهای کبد شود. این حالت نشان دهنده آن است که کبد بیش از 5 درصد چربی دارد.در این صورت بیمار دچار استفراغ، بی اشتهایی، حالت تهوع ، زردی می شود. در صورت عدم درمان بیمار دچار سرطان کبد و یا زخم های دائمی می شود.

 کبد چرب الکلی: این نوع کبد چرب  ناشی از مصرف زیاد الکل است زیرا در این حالت کبد قادر به شکستن چربی ها نمی شود. این نوع بیماران با عدم مصرف الکل به مدت 2 ماه می توانند خود را درمان کنند.

علل شایع کبد چرب

عوامل متعددی در شکل گیری بیماری کبد چرب موثر هستند اما برخی از آنها در بروز این عارضه نقش پررنگ تری دارند. به طوریکه افراد دارای این شرایط بیشتر در معرض این بیماری خطرناک قرار می گیرند.

• افرادی که دارای اضافه وزن هستند.
• بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ یا پیش‌دیابت
• افراد با کلسترول و تری‌گلیسرید بالا
• مصرف زیاد نوشیدنی‌های قندی یا فرآورده‌های صنعتی
• افراد کم‌تحرک
• مصرف برخی داروها (مانند کورتون‌ها، داروهای ضدصرع و برخی داروهای ضدسرطان)
• سوءتغذیه یا کاهش وزن سریع

علائم کبد چرب

کبد چرب بیماری خاموشی است که اغلب بدون علامت خاصی ظاهر می شود،  اما در برخی از بیماران ممکن است موارد زیر دیده شوند:

• احساس خستگی یا ضعف
• درد یا ناراحتی در سمت راست بالای شکم
• آشفتگی ذهنی و اختلال در عملکرد مغز
• خونریزی گوارشی
• بزرگی کبد
• اختلالات انعقادی خون
• حالت تهوع، کاهش اشتها
• در مراحل پیشرفته‌تر: زردی پوست، تورم شکم یا پا، مشکلات کبدی جدی

راه‌های درمان کبد چرب

تا به امروز برای درمان این بیماری هیچ روش مشخصی یافت نشده است. اما عوارض کبد چرب، به‌ویژه اگر درمان و کنترل نشود، می‌تواند به مشکلات جدی و حتی تهدیدکننده زندگی منجر شود. شدت این عوارض بستگی به مرحله یا گرید بیماری و نوع آن (الکلی یا غیرالکلی) دارد .افراد می توانند با ایجاد تغییر در سبک زندگی و تغذیه مناسب تا حدود زیادی باعث بهبودی کبد چرب و حتی باعث برگشت آن به حالت نرمال شوند. این تغییرات شامل موارد زیر است:

1. تغییر سبک زندگی (اولین و مؤثرترین روش):

• کاهش وزن: حتی کاهش 5-10٪ از وزن بدن می‌تواند تأثیر چشم‌گیری داشته باشد.
• ورزش منظم: فعالیت بدنی (مثلاً 30 دقیقه در روز، 5 روز در هفته) بسیار مؤثر است.
• تغذیه سالم: کاهش مصرف قند و نوشیدنی‌های شیرین، پرهیز از غذاهای چرب، سرخ‌شده و فراوری‌شده، مصرف میوه، سبزی، غلات کامل، ماهی و چربی‌های سالم (مانند روغن زیتون و مغزها) در کنترل بیماری کبد چرب بسیار موثر هستند.

2. درمان بیماری‌های زمینه‌ای: کنترل دیابت، کلسترول بالا و فشار خون
3. پرهیز از مصرف الکل (در صورت وجود)

سخن آخر

کبد چرب در مراحل اولیه بیماری خاموش است و اغلب بدون علامت می‌ماند، اما اگر درمان نشود، می‌تواند به سیروز، سرطان کبد و نارسایی کبدی ختم شود.  تشخیص به موقع، اصلاح سبک زندگی، و پیگیری منظم پزشکی، کلید پیشگیری از عوارض خطرناک این بیماری است.

بیماری کزار یک عفونت جدی باکتریایی است که توسط کلستریدیوم تتانی ایجاد می شود. این باکتری در خاک، گردو غبار و محیط های آلوده وجود دارد و از طریق زخم های باز وارد بدن می شود. و با تحت تاثیر قرار دادن سیستم عصبی بیمار موجب قفل شدن فک، اسپاسم های شدید عضلانی و حتی مرگ میشود. در مقاله بیماری کزاز چیست، از مرکز خدمات درمانی و پرستاری رایبد، می خواهیم در مورد علل ، علائم و روشهای درمان این بیماری خطرناک با شما صحبت کنیم.

بیماری کزاز چیست؟

کزاز (Tetanus) یک بیماری عفونی حاد و کشنده است که توسط سم تولید شده از باکتری کلستریدیوم تتانی (Clostridium tetani)  ایجاد می‌شود. این باکتری در محیط طبیعی مانند خاک، گرد و غبار، فضولات حیوانات و حتی روی اشیای زنگ‌زده زندگی می‌کند. کزاز مستقیماً از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود، اما در صورت ورود باکتری به بدن، به‌ویژه از طریق زخمهای باز ، می‌تواند باعث بیماری شود.

علت بیماری کزاز

عامل اصلی کزاز، باکتری Clostridium tetani است که در شرایط بی‌هوازی (یعنی بدون وجود اکسیژن) رشد کرده و سمی به نام تتانواسپاسمین تولید می‌کند. این سم به دستگاه عصبی حمله کرده و باعث انقباض‌های غیرارادی، سفتی عضلات و اسپاسم‌های شدید در بدن می‌شود.  کزاز بیماری مسری نیست و از طریق تماس مستقیم با افراد مبتلا منتقل نمی‌شود. انتقال آن از طریق ورود باکتری به بدن از راه‌های زیر ممکن است:

• زخم‌های باز مانند بریدگی‌های عمیق، سوراخ‌شدگی با اشیای آلوده مانند میخ زنگ‌زده، چاقو یا ابزار آلوده، سوختگی‌های شدید،  گازگرفتگی توسط حیوانات، زخم‌های ناشی از جراحی یا زایمان در محیط غیربهداشتی.
• آلودگی بند ناف در نوزادان: در کشورهایی با امکانات بهداشتی ضعیف، بریدن بند ناف با ابزار آلوده ممکن است باعث کزاز نوزادی شود.
• تزریقات یا خالکوبی با وسایل آلوده ، استفاده از سرنگ یا سوزن غیر استریل نیز می‌تواند منجر به ورود باکتری به بدن شود.

آشنایی با علائم بیماری کزاز

علائم معمولاً بین ۳ تا ۲۱ روز پس از ورود باکتری ظاهر می‌شوند. شدت علائم به فاصله زمانی بروز آن‌ها از زمان ورود باکتری بستگی دارد؛ هرچه سریع‌تر ظاهر شوند، بیماری شدیدتر است. علائم اصلی بیماری کزاز چیست؟ این نشانه ها عبارت است از:

1. سفتی فک و گردن (قفل شدن فک یا تریسموس): یکی از مشخص‌ترین نشانه‌ها
2. اسپاسم‌های عضلانی دردناک، به‌ویژه در ناحیه صورت، گردن، پشت و شکم
3. سفت شدن عضلات بدن
4. تب، تعریق و افزایش ضربان قلب
5. اشکال در بلع یا تنفس
6. خم شدن بدن به عقب (اپیستو‌تونوس) در مراحل پیشرفته
7. در نوزادان: گریه مداوم، عدم مکیدن، اسپاسم و تشنج.

روشهای پیشگیری بیماری کزاز

برنامه واکسیناسیون کزار معمولا از دوران کودکی در چندین نوبت آغاز می شود. زیرا واکسیناسیون مؤثرترین راه پیشگیری است.  البته برای حفظ ایمنی بهتر تزریق دوزهای بوستر (یادآوری) هر 10 سال یکبار توصیه می گردد. در ادامه روشهای پیشگیری از این بیماری را بررسی می کنیم:

برنامه واکسیناسیون : واکسن کزاز معمولاً به صورت ترکیبی با دیفتری و سیاه‌سرفه (DTaP) برای کودکان و Td یا Tdap برای بزرگسالانتزریق می‌شود.

• در کودکان: در سنین ۲، ۴، ۶، ۱۸ ماهگی و ۴-۶ سالگی
• در بزرگسالان: هر ۱۰ سال یک‌بار تزریق واکسن یادآور (Td یا Tdap)

در صورت آسیب یا بریدگی: اگر فرد در ۵ سال اخیر واکسن نزده باشد، باید واکسن یادآور دریافت کند. البته در زخم‌های شدید، گاهی تزریق آنتی‌توکسین کزاز نیز ضروری است.

درمان بیماری کزاز

خوشبختانه بیماری کزار دارای درمان است و مو فقیت آن به تشخیص زودهنگام و اقدامات فوری وابسته است. برای این منظور بیمار باید در بیمارستان و در بخش ویژه بستری شود تا پزشکان بتوانند با تزریق ایمونوگلوبولین کزاز (TIG) باعث خنثی شدن سم تتانوسپاسمین در بدن شوند. همچنین بیمار باید در طول درمان از آنتی بیوتیک هایی مانند مترونیدازول یا پنی‌سیلین استفاده نماید.  به طور کلی درمان بیماری کزاز چیست؟ درمان این عارضه شامل مراحل زیر است:

• تزریق آنتی‌توکسین (TIG) برای خنثی کردن سم
• آنتی‌بیوتیک‌ها مانند مترونیدازول یا پنی‌سیلین
• داروهای ضدتشنج مانند دیازپام برای کنترل اسپاسم عضلات
• پاک‌سازی زخم برای حذف منبع باکتری
• مراقبت تنفسی (در موارد شدید ممکن است نیاز به دستگاه تنفس مصنوعی باشد)

عوارض احتمالی کزاز

• شکستگی استخوان بر اثر اسپاسم‌های شدید
• اختلال در تنفس
• عفونت ریه (پنومونی)
• مرگ، به‌ویژه در نوزادان یا بیماران مسن و واکسینه‌نشده

سخن آخر

کزاز یک بیماری خطرناک اما قابل پیشگیری است. این بیماری از طریق زخم‌ها یا تماس با اشیای آلوده به باکتری ایجاد می‌شود، نه از طریق تماس با افراد بیمار. واکسیناسیون منظم و مراقبت بهداشتی از زخم‌ها نقش اساسی در جلوگیری از بروز این بیماری ایفا می‌کند. در صورت بروز هرگونه زخم عمیق، به‌ویژه در افراد با سابقه واکسیناسیون ناقص، مراجعه سریع به مراکز درمانی مانند رایبد و دریافت واکسن یادآور ضروری است.