بوی بد عرق زیر بغل یکی از مشکلات رایج بهداشتی است که ممکن است باعث ناراحتی و کاهش اعتماد به نفس افراد شود. عرق به خودی خود بوی خاصی ندارد، اما وقتی با باکتری‌های پوست ترکیب می‌شود، می‌تواند بوی نامطبوع ایجاد کند. در این مقاله از مرکز خدمات درمانی رایبد به دلایل بروز بوی بد عرق و راهکارهای مؤثر برای از بین بردن آن می‌پردازیم.
علل بروز بوی بد عرق زیر بغل
عرق توسط دو نوع غده اکرین و آپوکرین در بدن تولید می‌شود .غدد اکرین در سراسر بدن وجود دارند و عرق شفاف و بدون بو تولید می‌کنند که عمدتاً برای خنک کردن بدن است. غدد آپوکرین بیشتر در نواحی زیر بغل، کشاله ران و اطراف اندام‌های تناسلی یافت می‌شوند. عرق این غدد حاوی پروتئین و چربی است که وقتی توسط باکتری‌های طبیعی پوست تجزیه می‌شود، باعث ایجاد بوی نامطبوع می‌شود. عوامل موثر در بوی بد عرق شامل موارد زیر است:
- عدم رعایت بهداشت فردی و نداشتن شستشوی منظم
- تعریق بیش از حد (هایپرهیدروزیس)
- مصرف برخی غذاها مانند سیر، پیاز و ادویه‌های تند
- استرس و اضطراب
- تغییرات هورمونی مانند بلوغ، یائسگی یا بارداری
- استفاده از لباس‌های غیرنفس‌گیر و تنگ
- برخی بیماری‌ها مانند عفونت‌ها یا دیابت
راهکارهای مقابله با بوی بد عرق زیر بغل
بوی بد عرق زیر بغل مشکل شایعی است که می‌توان با رعایت نکات بهداشتی، انتخاب لباس مناسب و مدیریت سبک زندگی آن را کنترل کرد. در صورت شدید بودن مشکل یا عدم پاسخ به روش‌های خانگی، مراجعه به پزشک متخصص پوست و مو برای درمان‌های تخصصی توصیه می‌شود. این اقدامات می‌توانند به افزایش کیفیت زندگی و اعتماد به نفس افراد کمک شایانی کنند.
۱. رعایت بهداشت فردی
شستشوی روزانه نواحی زیر بغل با صابون ضدباکتری و آب گرم، یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای کاهش باکتری‌های مولد بو است. پس از شستشو، ناحیه را کاملاً خشک کنید چون محیط مرطوب برای رشد باکتری‌ها مناسب‌تر است و باعث تشدید و بروز بوی بد عرق می‌گردد.
۲. استفاده از ضدتعریق و دئودورانت
- ضدتعریق‌ها (Antiperspirants): این محصولات با کاهش میزان تعریق، به کاهش رطوبت کمک کرده و از بوی بد جلوگیری می‌کنند. مواد فعال معمول در ضدتعریق‌ها شامل آلومینیوم کلراید است.
- دئودورانت‌ها: این محصولات بوی عرق را با مواد معطر یا ضدباکتری کنترل می‌کنند اما تعریق را کاهش نمی‌دهند.
۳. انتخاب لباس مناسب
پوشیدن لباس‌های نخی و پنبه‌ای که امکان تنفس پوست را فراهم می‌کنند، می‌تواند به کاهش تعریق و بوی بد کمک کند. همچنین اجتناب از لباس‌های تنگ که باعث افزایش تعریق می‌شوند، توصیه می‌شود.
۴. اصلاح موهای زیر بغل
موهای زیر بغل می‌توانند محل تجمع باکتری‌ها باشند. اصلاح مرتب این ناحیه می‌تواند به کاهش بو کمک کند.
۵. کنترل رژیم غذایی
کاهش مصرف غذاهای محرک مانند سیر، پیاز، ادویه‌های تند و نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌تواند در کاهش بوی عرق موثر باشد.
۶. مدیریت استرس
استرس باعث تحریک غدد آپوکرین و افزایش تعریق می‌شود. استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، یوگا و ورزش منظم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
۷. درمان‌های پزشکی
- در موارد شدید یا مقاوم به درمان‌های خانگی، پزشک ممکن است راهکارهای زیر را پیشنهاد کند:
- داروهای ضدتعریق قوی‌تر مانند محلول‌های حاوی آلومینیوم کلراید با غلظت بالا
- تزریق بوتاکس باعث فلج موقت عصب‌های تحریک‌کننده غدد عرق شده و تعریق را کاهش می‌دهد.
- درمان‌های لیزری و جراحی در موارد بسیار شدید برای حذف غدد عرق
روش‌های خانگی برای از بین بردن بوی بد عرق زیر بغل
روش‌های خانگی اغلب بدون عوارض جانبی هستند و می‌توانند به عنوان مکمل روش‌های بهداشتی معمولی استفاده شوند. اما درصورت بروز بوی بد عرق، تشدید و ماندگاری آن، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. برخی از روش‌های خانگی برای رفع بوی بد عرق عبارتند از:
شستشوی منظم با صابون ضدباکتری
شستشوی روزانه ناحیه زیر بغل با صابون‌های ضدباکتری به حذف باکتری‌های مولد بو کمک می‌کند. پس از شستشو، پوست را کاملاً خشک کنید.
استفاده از جوش شیرین
جوش شیرین خاصیت جذب رطوبت و ضدباکتری دارد. کمی جوش شیرین را با آب مخلوط کنید و به ناحیه زیر بغل بمالید، سپس بعد از ۱۰-۱۵ دقیقه بشویید. این کار به کاهش تعریق و بو کمک می‌کند.
سرکه سیب
سرکه سیب با خاصیت اسیدی خود، محیط را برای رشد باکتری‌ها نامناسب می‌کند. می‌توانید با پنبه مقداری سرکه سیب را به زیر بغل بزنید و اجازه دهید خشک شود.
آب لیمو
آب لیمو خاصیت ضدباکتری و سفیدکنندگی دارد. قبل از دوش گرفتن، مقداری آب لیمو را به ناحیه زیر بغل بمالید و ۱۰ دقیقه صبر کنید سپس بشویید. فقط توجه داشته باشید اگر پوست حساس است از این روش کمتر استفاده کنید.
استفاده از روغن‌های طبیعی
روغن‌های طبیعی مانند روغن درخت چای، روغن نعناع و روغن اسطوخودوس خاصیت ضدباکتری دارند. چند قطره از این روغن‌ها را با آب رقیق کرده و به زیر بغل بمالید.
مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها و تغذیه سالم
مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه و کاهش مصرف غذاهای پرادویه و فرآوری شده می‌تواند به کاهش بوی بدن کمک کند.
سخن آخر
رعایت نکات بهداشتی از جمله حمام، استفاده از وسایل بهداشتی متناسب با پوست بدن، اصلاح موهای زاید و کنترل استرس می تواند بهترین روش برای خلاص شدن از شر بوی بد عرق باشد. اما در صورت بروز بوی بد عرق اول راهکارهای خانگی را تست کنید و در صورت عدم رفع مشکل به پزشک مراجعه کنید.