جراحی تومور مغزی یکی از مهم‌ترین روش‌های درمانی برای کنترل یا حذف تومورهای مغزی است. با وجود پیشرفت‌های قابل توجه در تکنیک‌های جراحی و فناوری‌های تصویربرداری، مراقبت‌های پس از عمل بخش حیاتی فرآیند درمان را تشکیل می‌دهند. این مراقبت‌ها نه‌تنها از بروز عوارض جدی جلوگیری می‌کنند، بلکه در بازیابی عملکردهای عصبی، بهبود کیفیت زندگی و تسریع روند بهبودی بیمار نیز نقشی اساسی دارند. از این رو پرستاری از بیمار بعد از جراحی تومور مغزی و مراقبت‌ها در منزل باید به صورت منظم و توسط افراد متخصص انجام شود.
اگر بیمار شما بعد از جراحی تومور مغزی نیاز به کمک‌های ویژه کادر درمان دارد می‌توانید از متخصصین و پرستاران توانمند مرکز خدمات درمان و پرستاری در منزل رابید کمک بگیرید. برای این منظور با شماره 02146291209- 02122042881 یا 09910611272 تماس بگیرید.
اهداف جراحی تومور مغزی
جراحی تومور مغزی یکی از پیشرفته‌ترین و حساس‌ترین شاخه‌های جراحی مغز و اعصاب است که نقشی کلیدی در درمان یا کنترل پیشرفت تومور ایفا می‌کند. تصمیم‌گیری در مورد جراحی نیازمند بررسی دقیق محل تومور، نوع آن، وضعیت عمومی بیمار و استفاده از فناوری‌های نوین است. رویکرد چند‌تخصصی (Multidisciplinary) شامل جراح مغز، نورولوژیست، انکولوژیست و روانشناس برای کسب بهترین نتایج ضروری است. اهداف جراحی تومور مغزی عبارتند از:
- برداشت کامل یا حداکثری تومور برای کنترل رشد آن
- کاهش فشار بر مغز و بهبود علائم نورولوژیکی مانند تشنج، سردرد، تاری دید یا فلج عضلانی
- تسهیل درمان‌های مکمل مانند شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی
- نمونه‌برداری از تومور جهت تشخیص دقیق نوع و درجه آن (بیوپسی)
مراقبت‌های پس از جراحی تومور مغزی
مراقبت‌های پس از جراحی تومور مغزی فرآیندی چندجانبه و پیوسته است که نیازمند همکاری پزشکان، پرستاران، خانواده و تیم توانبخشی است. اجرای صحیح این مراقبت‌ها تأثیر مستقیمی بر پیش‌آگهی بیماری، کاهش عوارض و بهبود عملکرد کلی بیمار دارد. آموزش خانواده، پیگیری‌های دقیق پزشکی و توانبخشی همه‌جانبه، کلید موفقیت درمان در بیماران جراحی‌شده برای تومورهای مغزی است به طور کلی مراقبت‌های پس از جراحی تومور مغزی به دو بخش مراقبت اولیه در بیمارستان و در خانه تقسیم‌بندی می‌شوند. در ادامه مقاله جراحی تومور مغزی و مراقبت‌ها در منزل به بررسی این دو می پردازیم:
مراقبت‌های اولیه در بیمارستان
- پایش علائم حیاتی و عملکرد عصبی: در ساعات اولیه پس از جراحی، بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) تحت نظارت دقیق قرار می‌گیرد. کنترل فشار خون، ضربان قلب، سطح هوشیاری، و بررسی واکنش‌های حرکتی و گفتاری از جمله اقدامات مداوم هستند.
- کنترل فشار داخل جمجمه (ICP): جراحی ممکن است باعث تورم مغز شود. پایش ICP از طریق مانیتورینگ و درمان با داروهایی مانند مانیتول یا کورتیکواستروئیدها انجام می‌گیرد.
- پیشگیری از تشنج: خطر تشنج پس از جراحی به‌ویژه در بیمارانی با تومورهای قشر مغزی وجود دارد. داروهای ضدتشنج (مانند فنی‌توئین یا لوتیراستام) معمولاً برای مدتی تجویز می‌شوند.
- مدیریت درد و ناراحتی: درد در محل جراحی با مسکن‌های مناسب کنترل می‌شود. سردرد، تهوع و سرگیجه نیز نیاز به مراقبت دارد.
- جلوگیری از عفونت: محل برش جراحی باید به‌طور مرتب بررسی شود. آنتی‌بیوتیک‌های پروفیلاکتیک برای پیشگیری از مننژیت یا عفونت جمجمه تجویز می‌شود.
توانبخشی و بازتوانی عملکردی
- فیزیوتراپی: در صورت اختلالات حرکتی پس از جراحی، فیزیوتراپی زودهنگام برای بازگرداندن تعادل، قدرت عضلات و هماهنگی حرکت آغاز می‌شود.
- کاردرمانی و گفتاردرمانی: برای بیمارانی که دچار نقص در عملکرد گفتار، بلع یا مهارت‌های شناختی شده‌اند، کاردرمانی و گفتاردرمانی بخش مهمی از مراقبت‌های پس از عمل است.
- روان‌درمانی و حمایت روانی: بسیاری از بیماران پس از جراحی دچار اضطراب، افسردگی یا اختلالات حافظه می‌شوند. مشاوره روان‌شناسی یا روان‌پزشکی به بهبود سازگاری بیمار کمک می‌کند.
جراحی تومور مغزی و مراقبت‌ها در منزل
مراقبت‌های بعد از عمل در منزل شامل کنترل علائم حیاتی بدن بیمار، پانسمان زخم، فیزیوتراپی، گفتاردرمانی و … است. به طور کلی پس از جراحی تومور مغزی و مراقبت‌ها در منزل شامل موارد زیر است:
- رعایت بهداشت زخم: زخم جراحی باید تمیز و خشک نگه داشته شود. نشانه‌های عفونت مانند قرمزی، ترشح یا تورم باید فوراً به پزشک گزارش شود.
- مصرف منظم داروها: داروهای ضدتشنج، کورتیکواستروئیدها یا مسکن‌ها باید طبق دستور پزشک مصرف شوند. قطع ناگهانی ممکن است خطرناک باشد.
- محدودیت فعالیت فیزیکی: فعالیت‌های شدید و ورزش‌های سنگین حداقل تا چند هفته باید محدود شود. بلند کردن اجسام سنگین یا خم شدن ناگهانی می‌تواند باعث افزایش فشار داخل جمجمه شود.
- رژیم غذایی مناسب: رژیم غذایی متعادل و سرشار از پروتئین، ویتامین‌ها و مایعات برای ترمیم بافت‌ها و تقویت بدن توصیه می‌شود. گاهی اختلال در بلع نیاز به رژیم غذایی خاص دارد.
در صورت نیاز به مراقبت های ویژه و برای تسریع روند بهبودی بعد از جراحی تور مغزی بهتر است از خدمات مشاوره و پرستاری در منزل رایبد در تهران استفاده کنید. این مرکز با ارسال پرستاران متخصص و باتجربه در دوران پس از جراحی شما را یاری می‌دهد. درصورت نیاز با شماره تلفن 02146291209- 02122042881 یا 09910611272 تماس بگیرید.